سابقه نوآوری در جهان با حیات بشر در کره خاکی همراه بوده است. در طی هزاران سال، انسان خردمند، در فرایند زندگی خود و در تعامل با محیط و براساس عقاید و نظرات و نیازمندیهایش نوآوریهای گوناگونی را خلق کرده است. این جریان در طول هزارههای مختلف تا دوران معاصر ادامه دارد. تاریخ بشریت مملو از داستانهای نوآوریهای موفقی است که تمدن بشری را شکل دادهاند، مانند کشاورزی، نوشتن، دریانوردی، فلزکاری، چاپ، موتور بخار، موتور احتراقی، برق، کامپیوتر، مهندسی ژنتیک، اینترنت و بسیاری از نوآوریهای دیگر.
نوآوری چیست؟
نوآوری، مفهومی است که صاحبنظران بسیاری در مورد آن نظر داده و بنابراین، تعابیر و تعاریف متنوعی از آن ارائه شده است. در ادامه به برخی از این تعاریف اشاره میشود.
- در لغتنامه دهخدا، نوآوری به عنوان عمل نوآور، ابتکار، ابداع و بدعتگذاری تعریف شده است.
- نوآوری، خلق چیز جدیدی است که یک هدف معین را دنبال و اجرا کند. بنابراین در یک تعریف کلی میتوان نوآوری را به عنوان هر ایدهی جدید در یک سازمان، یک صنعت، یک ملت یا در جهان تعریف کرد.
- از نظر کنتر (Canter)، «نوآوری فرایند گردآوری هر نوع ایده جدید و مفید برای حل مسأله است و شامل شکل گرفتن ایده، پذیرش و اجرای ایدههای جدید در فرایند محصولات و خدمات میشود. در این تعریف به وضوح میتوان دید که کنتر به نوآوری از منظر حل مسأله یعنی شناخت مشکلات و ارائه ایدههای جدید برای حل آنها، نگاه میکند.
- نوآوری از نظر میدیک، فرایندی پنج مرحلهای است که از شناسایی مسئله یا مشکل آغاز شده و با صرف خلاقیت و ابتکار، تکمیل خلاقیت در جهت اجرایی کردن آن، اجرای نوآوری و نهایتاً با بسط و انتشار و گسترش نوآوری در بین همه همکاران به پایان میرسد.
- در علم مدیریت، نوآوری به معنی فرایند کسب اندیشهای خلاق و تبدیل آن به محصول، خدمت یا یک روش عملیاتی مفید است.
- نوآوري، فرایند معرفی یک اختراع، ایده یا کاربرد جدید و تبدیل آن برای استفاده عمومی است. بنابراین ارائه یک اختراع یا ابداع به بازار و یا تجاریسازی آنها را نوآوری گویند. منظور از تجاریسازی، به کارگیری گسترده آن اختراع یا ابداع در عمل است.